تک بانکی پلیمری یادبودی ۱۰ دلار جزایر سلیمان سال ۲۰۲۳

در روز ۲۷ اکتبر ۲۰۲۳، بانک مرکزی جزایر سلیمان (Central Bank of Solomon Islands, CBSI) از انتشار اسکناس پلیمری ۱۰ دلار به صورت ویژه به منظور گرامیداشت هفدهمین دوره بازی‌های اقیانوس آرام ۲۰۲۳ (Pacific Games 2023) رونمایی کرد. این اسکناس، علاوه بر ارزش پولی، نمادی از افتخار ملی و همبستگی ورزشی برای جزایر سلیمان در نقش میزبان این مسابقات شد.

بازی‌های اقیانوس آرام ۲۰۲۳ از ۱۹ نوامبر تا ۲ دسامبر ۲۰۲۳ در هونیارا، پایتخت جزایر سلیمان برگزار شد. این اولین باری بود که این کشور میزبان بازی‌های اقیانوس آرام شد و آن را به نقطه عطفی در تاریخ ورزشی و نمادین جزایر تبدیل کرد.

ویژگی‌های فنی و ظاهری اسکناس

این اسکناس در ابعاد ۱۳۵ × ۶۶ میلی‌متر و از جنس پلیمر Safeguard® تولید شده است. بر اساس اطلاعیه بانک مرکزی جزایر سلیمان، اسکناس‌های یادبودی به تعداد محدود و فقط یکبار چاپ شده‌اند، اما در عین حال به ‌صورت قانونی در گردش قرار می‌گیرند.

در جلو (روی اسکناس) طراحی‌هایی چون سر عقاب، نماد سه پارو (paddles)، نشان بازی‌های اقیانوس آرام ۲۰۲۳، لوگوی CBSI (در پنجره محافظتی)، پرچم جزایر سلیمان، منبت‌کاری ماهی و نشان رسمی کشور دیده می‌شود.  در پشت اسکناس، تصاویر ورزشکارانی که در رشته‌هایی مانند فوتبال، دو و میدانی، وزنه‌برداری، بدن‌سازی، بسکتبال و راگبی شرکت کرده‌اند، منعکس شده است. همچنین طرح سر عقاب و سه پارو نیز در پشت حضور دارند.

در این اسکناس شماره سریال ۶ رقمی با پیشوند «SI/23» چاپ شده است که به این دوره از بازی‌ها اشاره دارد.

از نظر امنیتی، اسکناس از ویژگی‌هایی مانند پنجره محافظتی (argentum patch) برخوردار است و در زیر نور فرابنفش بخش‌هایی از طراحی درخشان می‌شوند. در طراحی این اسکناس، هیچ اثر آب‌نشانی (watermark) مشخصی وجود ندارد.

اهمیت معنوی و نمادین

چنین اسکناس‌های یادبودی معمولاً نمادی از هویت، تاریخ و غرور ملی هستند. این نسخه خاص نشان‌دهنده میزبانی جزایر سلیمان در بازی‌های اقیانوس آرام ۲۰۲۳ است و پیامی از اتحاد، چالش و جشن ملی در سطح منطقه‌ای را منتقل می‌کند.

بانک مرکزی جزایر سلیمان اعلام کرده است که این اسکناس‌ها در گردش عادی نیز پذیرفته می‌شوند، یعنی مردم می‌توانند از آنها برای پرداخت کالا و خدمات استفاده کنند. با این حال، به دلیل تعداد محدود انتشار، این اسکناس ممکن است از ارزش کلکسیونی نیز برخوردار گردد.

چند نکته تاریخی و زمینه‌ای درباره بازی‌ها و زیرساخت‌ها

برای درک بهتر اهمیت این اسکناس، خوب است به زمینه برگزاری این دوره از بازی‌ها نگاهی بیاندازیم:

• بازی‌های اقیانوس آرام ۲۰۲۳ با شعار «Challenge, Celebrate, Unite» برگزار شد و مشارکت حدود ۲۴ کشور و منطقه را به همراه داشت

• ورزش‌هایی نظیر فوتبال، دو و میدانی، بسکتبال، وزنه‌برداری و … در این دوره برگزار شدند.

• ورزش دو و میدانی از ۲۷ نوامبر تا ۲ دسامبر در استادیوم ملی جزایر سلیمان انجام شد. ویک‌پدیا

• استادیوم ملی جزایر سلیمان در هونیارا که ظرفیت حدود ۱۰,۰۰۰ نفر دارد، یکی از پروژه‌های اصلی زیرساختی برای میزبانی این بازی‌ها بود. ویکی‌پدیا

• این استادیوم که به عنوان «Pacific Games Stadium» شناخته می‌شود، توسط کمک مالی چین تأمین شده و از بزرگ‌ترین پروژه‌های زیرساختی چین در منطقه اقیانوسیه در آن زمان بود. ویک‌پدیا

بنابراین انتشار چنین اسکناسی نه تنها جنبه مالی یا نمادین دارد، بلکه پیوندی میان دستاوردهای ورزشی، زیرساختی و هویت ملی ایجاد می‌کند.

چالش‌ها و نقطه‌نظرهای احتمالی

با وجود جذابیت نمادین، انتشار اسکناس‌های یادبودی ممکن است با چالش‌هایی نیز همراه باشد:

1. عرضه محدود: چون تعداد آنها محدود است، ممکن است برخی افراد قادر به دسترسی به نسخه‌های دست اول و خاص نشوند، و این امر منجر به قیمت‌های بالا در بازار کلکسیون شود.

2. کشور میزبان و هزینه‌ها: آماده‌سازی زیرساخت مناسب، طراحی، چاپ و توزیع این اسکناس‌ها هزینه‌هایی را تحمیل می‌کند که باید از سوی کشور میزبان تأمین گردد.

3. نگهداری و دوام: اگرچه پلیمر دوام بیشتری نسبت به کاغذ دارد، اما نگهداری آن در شرایط نامناسب (مثلاً نور زیاد، حرارت شدید) می‌تواند به انحنا یا خرابی منجر شود.

4. ارزش در گردش: اگرچه اسکناس قانونی و قابل استفاده است، اما در عمل ممکن است مردم ترجیح دهند آن را نگهدارند تا مصرف کنند، که می‌تواند موجب کاهش گردش آن در اقتصاد داخلی شود.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

اسکناس پلیمری ۱۰ دلار یادبودی جزایر سلیمان به مناسبت بازی‌های اقیانوس آرام ۲۰۲۳، نمونه‌ای بارز از شیوه‌ای نوین در ترکیب هنر، هویت ملی و ورزش در قالب یک ابزار پولی است. این اسکناس نه تنها به عنوان واسطه مالی بلکه همچون قطعه‌ای تعاملی میان مردم، ورزشکاران، تاریخ و وطن عمل می‌کند.

طراحی دقیق و چشم‌نواز آن، همراه با ویژگی‌های امنیتی و استفاده از فناوری پلیمر، آن را از اسکناس‌های معمولی متمایز کرده است. همچنین معنای بیشتر آن در بطن میزبانی کشور جزایر سلیمان از این رویداد بزرگ منطقه‌ای است؛ میزبانی که برای نخستین بار در تاریخ این کشور محقق شده است و نمادی از قدرت، اراده و همبستگی ملی.